Những Lời Tâm Sự Sau Cùng Với Chị Geneviève De La Sainte Face

Tôi ghi lại những lời Thánh Nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu đích thân nói với tôi trong những tháng sau cùng đời Chị. Nếu ở đây có chút ít khác biệt với những gì Mẹ Agnès de Jésus thu tập thì cũng không có chị lạ, vì các Thánh sử kể lại một sự kiện trong đời Chúa, mà mỗi vị cũng kể một kiểu.

Tháng Năm

Có lần trong những ngày chót Chị còn đọc được kinh Nhật Tụng tuy không đọc chung với chị em, hai chị em chúng tôi ở ngoài vườn ngay chỗ sau này sẽ đặt hòm xương thánh. Đột nhiên, tôi thấy Chị cảm động chỉ tay vào một bài đọc trong giờ Kinh Mai ở sách nguyện và bảo tôi, mắt đẫm lệ:

- Chị xem thánh Gioan viết: “Hỡi các con nhỏ yêu quý, Ta đã nói với các con điều này để các con đừng phạm tội, nhưng nếu ai phạm tội thì chúng ta có một trạng sư là Chúa Giêsu¹²³.

Tháng Bảy

Ngày 3-7

Vì ăn sữa Chị cũng thấy đau và không thể ăn gì khác, nên bác sĩ Cornière chỉ cho Chị một thứ sữa đặc ở viện bào chế gọi là sữa “nhũ nhân hoá”. Nhiều lý do làm ăn uống như vậy cũng gây cho Chị nhiều cực khổ, nên Chị khóc ròng khi thấy những chai sữa đó.

Sau trưa thấy cần được thanh thoát đôi chút, Chị nhẹ nhàng bảo tôi với giọng hiu hắt:

- Em cần của ăn nuôi hồn. Chị đọc truyện các thánh cho em nghe đi.

- Chị muốn nghe truyện thánh Phanxicô Khó Khăn không? Chị sẽ khuây khoả khi nghe Thánh nhân nói chuyện với chim trời.

Chị dõng dạc trả lời:

- Không phải để em giải trí mà để em thấy gương khiêm nhượng của ngài.

Ngày 12-7

Mẹ Bề trên không muốn bó tay cho phép Chị nhắm mắt. Để chúng tôi được giải muộn Têrêsa đã lưu ý chúng tôi với giọng khôi hài:

- Chúa thèm chùm nho nhỏ bé này lắm, dầu chủ nhân không muốn cho, Ngài cũng hái trộm…

Có chị bảo Chị rằng có lẽ trước khi chết Chị sẽ bị sợ hãi một giờ đồng hồ để đền tội.

- Sợ chết để đền tội sao? Sợ hãi không đủ sức tắt lửa luyện tội hơn nước bùn đâu. Nếu em có sợ, em sẽ dâng sự sợ đó lên Chúa để cầu cho tội nhân và như vậy sợ hãi đã thành việc làm bác ái rồi, đau khổ đó sẽ làm cho kẻ khác nên mạnh mẽ can trường hơn là nước lã. Với em chỉ có Tình Yêu Chúa tẩy rửa tâm hồn em thôi.

Có lúc đang giữa câu chuyện, Têrêsa âu yếm nhìn tôi:

- Chị Geneviève nhỏ bé của em sẽ đau khổ nhất khi em lìa đời. Chắc chắn em phải thông cảm sự sầu khổ với chị hơn cả, vì lúc nào đau khổ là chị đến tìm em, nhưng rồi em không còn đây nữa… Tuy thế Chúa sẽ ban sức mạnh cho chị và em sẽ trở lại…

Chị còn nói với tôi:

- Em sẽ trở lại đem chị đi sớm hết sức¹²⁴ và em sẽ làm cho Ba đồng ý vì chị biết rõ tính Ba thích làm ngay không chút trì hoãn ¹²⁵.

Khi tôi ở bên cạnh Chị trong nhiệm vụ y tá và nói tới chuyện sắp phải xa Chị, Chị khẽ hát một đoạn Chị vừa sáng tác theo điệu bài “Người thuộc về tôi” (Il est à moi) và đặt tôi vào hoàn cảnh Chị:

Nàng là của tôi

Nàng khác chi Trời bao la làm tôi mê hồn. Nàng là của tôi, tôi yêu, ồ vâng, tôi yêu nàng Sẽ không còn chi phân cách chúng tôi đôi đàng. Một chút sau, Chị nhìn tôi bảo:

- Anh Valérien nhỏ bé ơi.

(Có khi Têrêsa so sánh mối thân tình giữa hai chúng tôi như sự thân thiết

giữa Thánh nữ Cécile và Thánh Valérien).
     Tôi nói với Chị:

- Chúa không thể cất em về ngay sau khi Chị qua đời, vì em không đủ thời gian để nên hoàn thiện.

Chị trả lời:

- Cái đó không hệ gì, chị không nhớ thánh Joseph Cupertino có trí khôn chậm chạp, ngài dốt nát và chỉ biết rõ một câu Phúc Âm:

“Beatus venter qui te portavit”¹²⁶.

Bị chất vấn về câu đó, ngài đã trả lời trôi chảy đến nỗi mọi người ngạc nhiên và cho ngài chịu chức linh mục cùng với ba người bạn khác. Mấy ông này không bị khảo hạch gì, vì căn cứ vào câu trả lời chí lý của ngài, người ta đoán rằng mấy ông cùng đi với ngài thì ít là cũng giỏi như ngài¹²⁷.

Em cũng trả lời thay chị như thế và Chúa sẽ ban cho chị nhưng không những gì Chúa ban cho em.

Ngày 18-7

Tôi đọc cho bệnh nhân nhỏ của tôi nghe một đoạn tả hạnh phúc trên trời, Chị cắt ngang bảo tôi:

- Không phải những truyện đó lôi cuốn em đâu…

- Thế thì cái gì?

- Ồ! Chính là Tình Yêu! Yêu, được yêu và trở lại trái đất làm cho người ta yêu mến Tình Yêu ¹²⁸.

Ngày 21-7

Khi tôi đang thu dọn trong phòng vì tôi là ý tá, Chị nhìn tôi và bất ngờ bảo tôi:

- Trên trời, chị sẽ an toạ cạnh em! ¹²⁹ (Au ciel vous prendrez séance à côté de moi!)

Sau đó Chị trích một đoạn thơ bất hủ về vua Louis XVII ¹³⁰:

Xin người nhanh chân đến ngay với con
… để ru đứa nhỏ nước mắt chạy quanh;
Và hoàn đồng những áng mặt trời
Chính trong nơi hảo hào nóng cháy
Bằng hơi thở ngời sáng thần tiên.
Rồi em sẽ mang cho chị:

Đôi cánh thanh thiên ngời sáng
Của vị thiên thần sốt mến
Má hồng môi nở nụ cười…

Và em sẽ buộc đôi cánh cho chị vì chị không biết buộc, có thể chị buộc thấp hoặc cao quá!

Ngày 24-7

- Chị là lý tưởng của em và em không đạt tới lý tưởng đó được. Đau đớn biết bao! Em như một đứa trẻ không biết khoảng xa cách ra sao, nên khi được mẹ ấp ủ, lại cứ đưa đôi tay nhỏ bé đòi nắm lấy chiếc màn gió, hay một đồ vật nào đó… mà không biết rằng nó còn xa lắc xa lơ!

- Đúng thế, nhưng ngày tận thế, Chúa sẽ mang Céline đến gần những đồ vật Céline ước ao và Céline sẽ nắm được hết.

Tháng Bảy - tháng Tám

“Nếu có ai nói điều gì bất công cho chị, hay nếu chị nào không biết chuyện ra sao lại muốn góp ý kiến, thì chị phải nghĩ rằng chị đó có ý ngay lành, nên phải trả lời cách dịu dàng, và nếu có thể thì tuy không bóp méo sự thật, chị hãy làm ra vẻ tán đồng lời chị ấy nói.

Muốn mọi người cùng xét đoán như mình là lầm. Chúng ta đang mong trở nên như trẻ nhỏ, mà trẻ nhỏ thì không phân biệt đâu là điều tốt hơn, chúng cho việc gì cũng hay cả. Ta cần bắt chước các em.

Làm điều hợp lý là cách xử sự của mọi người và mọi người luôn muốn làm điều hợp lý, nhưng như thế không có công gì cả.

Thánh Anphongsô bảo: ‘Đức ái hệ tại việc chịu đựng những người hầu như không thể chịu nỗi’.

Càng tiến tới trên đường nhân đức, chị càng ít phải chiến đấu, hay đúng hơn chị chiến thắng dễ dàng hơn vì chị luôn nhìn thấy khía cạnh thiện hảo trong các sự việc. Bấy giờ tâm hồn chị siêu thoát thụ tạo. Kể thì khó tin thật đấy, nhưng sau khi dày dạn tháng năm không còn xao xuyến vì những điều người ta nói về em nữa, bởi em hiểu rằng người ta xét đoán hồ đồ lắm.

Đến giờ chết, khi thấy Chúa tốt lành vô cùng, nên muốn đời đời đổ tràn tình yêu trên em, còn em thì không còn có thể lấy hy sinh để tỏ tình yêu Chúa được nữa, em sẽ không chịu được ý nghĩ đó nếu trên trần thế em không làm mọi sự có thể để làm vui lòng Chúa”.

Tháng Tám

Ngày 2-8

Nơi trần gian này còn mai mất này, mọi sự sẽ qua đi, ngay cả Têrêsa nhỏ nữa, nhưng rồi cô sẽ trở lại.

Ngày 3-8

“Chị nhỏ bé lắm, chị nên nhớ điều đó và khi ta quá bé nhỏ, ta không có những tư tưởng cao vời đâu”.

Ngày 4-8

Khi nghĩ tới Chị sắp chết, tôi cắt ngang câu chuyện và buồn rầu kêu lên:

- Em sẽ không sống được nếu không có chị! (Je ne saurai pas vivre sans elle!). Chị trả lời bằng kiểu chơi chữ cho tôi giải trí.

- Thế em sẽ mang cho chị đôi cánh nhé! (Aussi je vous apporterai deux ailes)

¹³¹.

Ngày 5-8

Phúc Âm có đoạn: “Hai người đàn bà sẽ cùng xay lúa, người ta mang đi một, để lại một…”¹³².

“Chúng mình cùng làm việc với nhau và em thấy rằng chị không thể xay bột một mình được, nên em sẽ tới kiếm chị”.

Các con hãy tỉnh thức vì các con không biết giờ nào Chúa đến ¹³³.

Chị luôn nhắc cho tôi nhớ rằng chúng tôi là hai người cùng làm ăn với nhau, dầu người này ít vốn hơn người kia cũng không hệ gì. Vì không xa lìa nhau nên một ngày kia họ sẽ cùng được lợi lộc với nhau.

Chị cố ghi khắc vào tâm khảm tôi một tinh thần và một con tim nghèo khó bằng những ý nghĩ đáng yêu như:

“Cô nữ tỳ ơi! Phải an phận với địa vị mình, đừng bao giờ muốn thử làm bà chúa, đừng bao giờ cả, nghe!”.

Một hôm tôi còn phải đọc một giờ kinh Nhật Tụng nhỏ nữa, Chị nhí nhỏm
bảo tôi:

- Chị đi đọc giờ None đi và nhớ rằng chị là chị Nonne rốt hết trong các chị Nonne¹³⁴. Tôi buồn rầu bảo Chị: - Chị sắp bỏ em rồi! - Ồ! Không đâu! Tôi chuyển sang chuyện mình ưa thích và bảo Chị: - Chị có tin rằng việc em hy vọng được gần Chị trên Trời sẽ thành tựu không? Khó mà thành tựu lắm, cũng như bắt một đứa nhỏ cụt tay lấy một vật gì trên trên cột mỡ vậy! - Đúng thế, nhưng ở đó có một ông khổng lồ nắm lấy cậu bé què tay nâng cậu lên và tặng vật cậu ưu thích. Chúa cũng sẽ làm cho ta như vậy, chị không nên lo lắng chuyện ấy, chị phải nói với Chúa: “Con biết không bao giờ con đáng được điều con mơ ước cả, nhưng con giơ tay lên Chúa như em nhỏ ăn mày ngửa tay xin, và con chắc Chúa nhận lời con vì Chúa rất nhân hậu!”.

Ngày 8-8

Nghĩ rằng chỉ còn một thân một mình sau khi Chị chết, tôi buồn quá nên
luôn hỏi Chị xem có được chết theo Chị sớm không. Chị phấn khích tôi hy vọng
được như vậy, nhưng khi về trời Chị đã xét đoán thời gian theo kiểu đời đời! Tôi
bảo Chị:

- Nếu sau khi qua đời người ta viết tiểu sử Chị, thì em muốn được chết trước khi đó… Chị có tin không?

- Có, em tin nhưng nên kiên nhẫn… hãy nhìn em xem có dễ thương không, chị cũng phải dễ thương như thế.

Ngày 16-8

Vừa thức dậy, tôi thấy em tôi xanh xao, biến sắc vì đau đớn khắc khoải. Chị
thỏ thẻ:

- Quỷ ở bên cạnh em, em không trông thấy nhưng cảm thấy nó khuấy khuất em, nó nắm em trong bàn tay sắt, không cho em được dễ chịu một chút, nó làm em đau đớn để em thất vọng.

“… Không làm sao em cầu nguyện được! Em chỉ có thể nhìn ngắm Đức Mẹ và kêu: Giêsu! Giêsu!… Lời nguyện trong Kinh Tối (Complies) “Procul recedant somnia et noctium phantasmata”. Xin Chúa giải thoát chúng con khỏi bóng ma đêm trường, thật cần biết bao!”.

“Em cảm thấy có sự gì huyền nhiệm…!”.

Bị xúc động mãnh liệt, tôi đốt vội cây nến phép lên và một lúc sau thì Chị bình tĩnh trở lại.

Ngày 24-8

Chúng tôi nói chuyện với nhau bằng những danh từ hồi còn thơ ấu, nên các
chị khác không hiểu gì cả. Chị Stanislas là y tá trưởng lấy làm ngạc nhiên bảo:

“Hai cô nhỏ này thật dễ thương, chỉ dùng những kiểu nói chẳng ai hiểu chi
hết!”.

Một chút sau tôi bảo Têrêsa:

- Phải, cả hai chúng mình dễ thương cả, nhưng Chị một mình cũng dễ thương, còn em dễ thương khi có chị”.

Chị hăng hái trả lời:

- Vì thế em sẽ đến tóm chị đó.

(“C’est pour cela que je viendrai vous qu’rir” (vous quérir, vous chercher).

Ngày 24-8

Chị khó thở quá, để dễ thở Chị lặp đi lặp lại: “Em đau, em đau”.

Nhưng Chị lại vội trách mình vì coi đó như lời than phiền và nói với tôi:

- Khi em nói ‘em đau’ thì chị phải trả lời: Càng hay! Em không đủ sức nhưng chị nói thay em nhé.

Rất thương tâm nhưng tôi cũng phải làm theo ý Chị … Tuy vậy, ít khi tôi nói
câu đó.

Tháng Chín

Chị rất yếu và vì biết Chị thích những đồ vật đẹp, nên để giúp Chị khuây khoả chị em mang đến cho Chị một thúng nhỏ đựng kẹo xinh xắn. Chị có vẻ không chú ý và nói giọng trầm tư:

- Em đã thấy những vẻ đẹp trần gian và hồn em chỉ ước mơ sự mỹ lệ trên
trời.

Ngày 3-9

Tôi đi đi lại lại trước lò sưởi trong phòng bệnh để thu dọn, lòng băn khoăn vì một sự không được như ý. Chị bảo tôi:

- Bo-bonne, lo lắng làm chi cho mệt trí!

Ngày 5-9

Tôi thường chép vội trên bất cứ tờ giấy nào những lời Chị nói, cũng như những kỷ niệm liên quan tới Chị, và chỉ những giờ tự do ngày Chúa nhật tôi mới có thể ghi lại được. Một chiều tôi cho Chị hay:

- Hôm nay Chúa nhật mà chẳng làm nên trò trống gì, vì em không ghi được gì vào sổ tay hết.

- Đấy là kiểu tính toán của cô Lili ¹³⁵ chứ đâu có phải của Chúa Giêsu!

Ngày 11-9

“Chị đang săn sóc một ‘bêbê’ hấp hối”. Nói rồi Chị âu yếm nhìn tôi bảo:

… Nhưng Cha sẽ gặp lại các con, lòng các con sẽ vui mừng và không ai cướp được niềm vui đó¹³⁶.

Một lúc sau, vừa chỉ vào một chiếc ly vừa nhắc cho tôi nhớ lời tôi đã khẩn khoản xin Chị cho biết xem tôi phải làm gì giúp Chị, với giọng khôi hài nhí nhỏm Chị bảo tôi:

- Chị phải bỏ vào ly cái gì tôn tốt đấy nhé, vì miệng bêbê đắng ngắt à!

Ngày 16-9

Vài ngày trước đó, Chị bảo tôi cần hãm mình, tập mau lẹ đáp ngay khi có ai bấm chuông hãy gõ cửa, mau lẹ tới mức dầu may một mũi kim cũng không thèm trước khi trả lời:

- Em đã tập làm như vậy trong quãng cuối đời em. Lúc đầu căn nhà linh hồn em không được an bình thực, vì không biết hãm mình như thế.
     Nghe Chị khuyên, mỗi khi ai cần tới là tôi bỏ liền công việc để chị em khỏi phải chờ. Hôm 16-9 Chị thấy tận mắt và bảo tôi:

- Ôi! Giá chị biết!… sau này Chị sẽ thấy … việc hãm mình này còn vinh
quang hơn cả khi chị xin được chính phủ dễ dãi với các dòng tu, vinh quang hơn

cả khi xin được cho nhà dòng ta khỏi phải phiền hà và cũng còn vinh quang hơn cả khi toàn thể nước Pháp ca tụng chị như bà Judith xưa!

Ngày 23-9

“Chị không cần hiểu Chị còn nhỏ quá…”

(Chị muốn nói: hiểu điều Chúa làm nơi chị).

Ngày 25-9

- Em sắp chết, đó là điều chắc… Tuy không biết khi nào nhưng chắc chắn
thế!

Tôi bảo Chị:

- Từ trời cao, Chị sẽ nhìn xuống chúng em phải không? Chị trả lời như bộc phát:

- Không, em sẽ xuống!

Tôi thường thức dậy ban đêm để thăm Chị dầu Chị không muốn thế. Một hôm tôi thấy Chị nằm chắp tay, hai mắt ngước lên trời:

- Chị làm gì thế? Phải cố gắng mà ngủ đi chứ!

- Em không làm sao ngủ được, em đau lắm, nên em cầu nguyện…

- Chị nói gì với Chúa Giêsu?

- Em không nói gì cả, em yêu Ngài!

Một hôm trong khoảng thời gian cuối đời, lúc quá đau đớn Chị nói với tôi:

- Chị Geneviève bé nhỏ của em ơi! Cầu xin Đức Mẹ cho em đi, nếu chị đau em sẽ cầu xin Người thực thiết tha! Còn cầu cho chính mình em không dám!
     Chị còn than thở:

- Ôi! Cần phải cầu nguyện cho những người hấp hối rất nhiều, nếu người ta biết được.

Ngày 28-9

Tối đến, tôi canh chừng coi sóc Chị. Chúng tôi nghe tiếng chim cu gáy nhiều nhịp trong vườn, rồi một tiếng đập cánh như tiếng chim đậu bên cửa sổ. Vì việc này xảy ra cách khác thường, có một lần, nên tôi nghĩ đến lời sách Nhã Ca:

“Hỡi bạn tình ta, người đẹp của ta ơi, hãy chỗi dậy và đến! Vì mùa đông đã qua, mưa đã tạnh, lá hoa tươi nở khắp mặt đất, mùa hoan ca chúng ta đã tới, tiếng chim cu gáy vang dội nơi đồng quê ta”¹³⁷.